سرگی استاخوفسکی؛ ستارهای که برای دفاع از کشورش تفنگ بدست گرفت
- سوفی ویلیامز
- بیبیسی
استاخوفسکی یک ماه پس از بازی در مقدماتی اوپن استرالیا، اسلحه بدست گرفت
سرگی استاخوفسکی در دوبی در تعطیلات بود که تلفن والدینش بشدت او را ترساند. آنها در کییف پایتخت اوکراین زندگی میکردند و صدای انفجارها را از خانهشان میشنیدند؛ روسیه حمله کرده بود.
استاخوفسکی بلافاصله به سراغ شبکههای خبری رفت و از آن لحظه سه روز از خواب و خوراک افتاد.
او به بیبیسی گفت: «تصاویری را که میدیدم باور نمیکردم. سعی میکردم بفهمم خانوادهام کجا هستند و اوضاعشان چقدر بد است».
یک ماه پیش از آن استاخوفسکی در دور مقدماتی اوپن استرالیا شرکت کرده بود. ناکامی در ملبورن، تنیسباز ۳۶ ساله را به فکر بازنشستگی و پایان دادن به ۱۹ سال ورزش حرفهای انداخت.
تنیسباز اوکراینی سال ۲۰۱۰ به رتبه ۳۱ ردهبندی جهانی رسید و سال ۲۰۱۳ هم توانست با پیروزی مقابل راجر فدرر در یکچهارم نهایی ویمبلدون، به ۳۶ مسابقه بدون شکست او در گرنداسلمها پایان دهد.
استاخوفسکی میدانست قدم بعدیاش چیست. او خانوادهاش را به بوداپست در مجارستان برد، جایی که هنوز هم زندگی میکنند. وقتی همسرش از او پرسید چه کاری میخواهد بکند، قصدش را به او گفت:
«جوابی را که گرفت دوست نداشت بشنود و ناراحت شد. من ۱۷ سال برای کشورم در جام دیویس بازی کردم و نمیتوانستم خودم را راضی کنم از کسانی باشم که این مزیت را دارند که در این شرایط، بیرون اوکراین ساکن باشند.»
«راستش را بخواهید یواشکی از خانه بیرون زدم. بچهها مشغول کتاب خواندن و تماشای کارتون بودند بنابراین مزاحمشان نشدم. تنها کسی که من را موقع خروج دید، کوچکترین فرزندم بود و پرسید: بابا کجا میروی؟ من کوله به پشت گفتم چشم بهم بزنی برگشتهام.»
برگشتی در کار نبود. استاخوفسکی ابتدا به براتیسلاوا در اسلواکی رفت و با تجهیزاتی مثل جلیقه ضدگلوله و کلاه ایمنی رهسپار مرز اوکراین شد. مردم شروع به ترک کشور کرده بودند و او حدود ۱۰۰ بچه را دید که در دمای منفی هشت درجه منتظر ایستاده بودند.
یکی از دوستانش را ملاقات کرد و با هم به لویو در شرق کشور رفتند. استاخوفسکی یک شب آن جا ماند و سپس به سوی کییف رفت تا برادر و پدرش را ببیند. آنها قبلا ترتیب فرار مادر، زن برادر و دو دختر برادرش را داده بودند.
استاخوفسکی به یک واحد ارتش پیوست و راهی پایگاهی در کییف شد تا با بیشترین توان به کشور خدمت کند. او قبلا اصلا آموزش نظامی ندیده بود.
«باید حداکثر استفاده را از زمان میکردیم، چون نمیدانستیم کی وارد کییف میشوند و کی مثل کاری که در خارکیف کردند، شهر را بشدت گلولهباران میکنند. در واقع تمام ما وقتی میخوابیدیم کلاشنیکف کنارمان بود. باید آماده حمله میبودیم.»
آن موقع استاخوفسکی مرتب با رسانهها مصاحبه میکرد تا هم توجه مردم را جلب کند هم با روایتی که روسیه ارائه میکرد، مقابله کند.
حملههای هوایی بیشمار بودند و او مرتب باید به پناهگاه میرفت. روزهایی را سپری میکرد پر از فشار روانی ولی در سفر به بوچا بود که چهره ترسناک جنگ را دید.
بوچا شهری بیرون کییف است که در ابتدای جنگ، روسیه آن را یک ماه تصرف کرد. شواهدی مبنی بر شکنجه، تجاوز و قتل در این شهر دیده شده است.
تصاویر آنچه در آن شهر اتفاق افتاد به گوشه و کنار جهان مخابره شد، اما استاخوفسکی میگوید دنیا فقط بخش کوچکی را دیده است. در واقع او مطمئن نبود که بتواند به دشمن شلیک کند اما بعد از بوچا، همه چیز تغییر کرد.
استاخوفسکی میگوید: «کارهایی که کردند و نحوهای که آن کارها را کردند غیرانسانی بود. نمیتوانید نفرتی را که به ارتش روسیه وجود داشت درک کنید»
«مردم آنجا سزاوار چنان رفتاری نبودند. این جنگ آنها نبود. آنها دنبال درگیری نبودند. غیرنظامیانی بودند که شانس زنده ماندن پیدا نکردند. دیگر تردیدی نداشتم. اگر یک سرباز روس میدیدم، میدانستم که چه خواهم کرد».
از زمان حمله روسیه به اوکراین، درباره ورزشکاران روس و محرومیت آنها در رقابتهای بینالمللی رشتههای مختلف، بحثهای زیادی شده است. تنیس در این میان رویکردهای متفاوتی داشته است.
در اوایل تهاجم روسیه، آندری روبلف، تنیسباز روس، پس از پیروزی در مسابقهای در دوبی روی لنز دوربین کنار زمین نوشت: «نه به جنگ». دنیل مدودف مرد شماره دو تنیس جهان نیز از «ترویج صلح» سخن گفت.
این البته قبل از تصویب قانونی در روسیه بود که تبلیغ هر چیزی که به زعم مسئولان «اخبار جعلی» در مورد ارتش باشد، میتواند تا ۱۵ سال زندان داشته باشد. از آن به بعد بسیاری از ورزشکاران روس ترجیح دادهاند سکوت کنند.
حدود دو ماه پیش ویمبلدون اعلام کرد ورزشکاران روس را از شرکت در مسابقات امسال محروم کرده است. این تصمیم با واکنشهای متفاوتی روبرو شد. استاخوفسکی کاملا موافق است:
«صادقانه بگویم، هفتههای اول فکر میکردم که روسها با دیدن آن چه ارتششان انجام میدهد ودیدن بمباران و ویرانی شهرهایی مانند خارکیف و کییف بیرون میآیند و اعتراض میکنند.»
«اما این اتفاق نیفتاد و کسی بیرون نیامد. اعتراضهای کوچکی شد اما نه از توده مردم. بنابرین من هم از این تصمیم حمایت میکنم».
استاخوفسکی در فرصت کوتاهی که در سفر به بوداپست پیدا کرد، قبل از بازگشت به محل خدمت، برای فرزندانش توضیح داد که در اوکراین مشغول چه کاری است:
«برای همسرم توضیح دادم. راجع به موضوع حرف زدیم، واقعا حرف زدیم. الان برای اینکه برگشتهام، حس بهتری به خودم دارم».
«من همسر و سه فرزندی را که میپرستم برای دفاع از کشور ترک کردم و رفتم که از خانوادهام دفاع کنم. هیچ چیز باشکوهی در این کار وجود ندارد اما، نتیجهاش میتوانست و هنوز هم میتواند متفاوت باشد.»